Şizofreni hastalarının saldırgan olduğu, çevreye karşı tehdit oluşturdukları gibi yanlış bir inanış maalesef toplumumuzun büyük bir kısmında mevcuttur. Dünyada yapılmış onlarca çalışmadan elde edilen veriler şizofreni hastalarındaki saldırganlık davranışının, normal sağlıklı bireylere benzer hatta daha az oranda olduklarını göstermektedir. Üç yıllık bir izlem çalışmasında, cinayet işlemiş 1594 kişi incelendiğinde, bunlardan 85’inin (%5) şizofreni tanısı aldıkları tespit edilmiştir. Yapılan bir başka çalışmada şizofreni tanısı almış birisi tarafından öldürülme riskiniz 14 milyonda 1 olarak hesaplanmıştır.

Erkek cinsiyet, düşük sosyoekonomik düzey, işsiz olmak, psikotik bulgulara rağmen hiç psikiyatri kliniğine başvurmamış olmak, antisosyal kişilik özellikleri göstermek, akut pozitif bulgularda alevlenme, alkol ve madde kötüye kullanımının varlığı, daha önce şiddet eylemlerinde bulunmuş olmak, paranoid şizofreni alt tipinin tanımlanması, antipsikotik tedaviye uyumsuzluk, sık sık hastaneye yatış hikayesi, intihar fikirlerinin bulunması gibi faktörler bireyi şiddete daha yatkın hale getirmekte ve bu eylemselliğin sonu cinayetle sonlanabilmektedir.

Şizofreni hastalarında tedaviye uyumsuzluğun, özellikle şiddet doğuran davranışlarla ciddi bağlantıları olduğu düşünülmektedir. Tedaviye uyumsuzluğa madde kötüye kullanımının eşlik etmesinin, şiddet riskini daha da arttıracağı yönünde görüşler mevcuttur. Bu alandaki araştırmanın meta-analizinde, şizofreni hastalarındaki cinayet işleme riskinin büyük bölümünün, bu kişilerde mevcut olan madde kötüye kullanımından kaynaklandığını tespit etmişlerdir. Üstelik, madde kötüye kullanımı komorbiditesi (bir veya daha fazla bozukluk veya hastalığın temel hastalığa veya bozukluğa ek olarak aynı zamanda görülmesi durumu) olan bu hastaların şiddet eyleminde bulunma riskinin, psikozu olmayan madde kötüye kullanımı olan hastalarla aynı olduğu da vurgulanmaktadır.

Kaynak

Mevzuatta yapılan değişiklikle artık neredeyse baştan ehliyet alıyormuş gibi gerek sağlık raporu, gerekse ehliyet için yeni başvuru yapmanız gerekiyor.

Öncelikle engelli sağlık raporu çıkartmak için gideceğiniz kurumda doldurmanız gereken SÜRÜCÜ BEYAN FORMU’nu aşağıdaki linkten WORD formatında indirip doldurabilirsiniz. Bu form normalde sağlık kurumuna gittiğinizde size doldurmanız için verileceğinden, zaman kaybı yaşamamanız adına çıktısını alarak gidebilirsiniz.

SÜRÜCÜ BEYAN FORMU

Sağlık raporu çıkartmak için gidebileceğiniz kurumların listesi şu şekilde:

• Özel Hastane
• Özel Tıp Merkezi,
• Özel Poliklinik
• Özel Muayenehane
• Çalışan Tabip
• Uzman Tabip
• Aile Hekimi

Yukarıdaki listeden kendiniz için uygun olan sağlık kurumunu/personelini seçip rapor için görüşebilirsiniz.

Yukarıda vermiş olduğumuz SÜRÜCÜ BEYAN FORMUNU doldurduktan sonra formda yer alan bilgiler dikkate alıarak gerekli muayeneniz yapılacak ve duruma göre sağlık raporunuz tanzim edildikten sonra size geri verilecektir.

DİKKAT! Aile hekimi sizden sağlık raporu için herhangi bir ücret talep edemez

Eğer raporda vermiş olduğunuz bilgiler, uzman hekim beyanı gerektiren haller içeriyorsa, aile hekiminiz ‘Uzman Tabip Muayenesi Gerektirir‘ yazarak sizi ilgili hekime yönlendirecektir.

Aile hekimi sizi uzman hekime yönlendireceği için yukarıdaki belgede yer alan SÜRÜCÜ OLABİLİR ibaresi işaretlenmeden boş bırakılacaktır.

Yönlendirildiğiniz sağlık kuruluşunda uzman tabip ya da tabipler, sürücü / sürücü adayını gerekli tetkiklerden geçirdikten sonra, sağlık raporunda yer alan 3. bölümü doldurup, ilgili Kod Tablosu içinden gerekli yerleri işaretleyerek, hangi sınıfa ait belgenin size tahsis edilebileceği yönünde görüşünü belirtecek.

NOT: Kamuoyunda en çok bilgi kirliliği olan konu kuşkusuz sağlık raporu ücreti. Sağlık raporu devlet hastanelerinde tek hekim için 50 TL – Kurul Raporu için 200 TL; Üniversite ve Araştırma Hastaneleri tek hekim için 50 TL, Kurul Raporu için 300 TL olarak belirlenmiştir.

Eğer muayeneniz tek hekim görüşünü yeterli kılıyorsa asgari rakamdan ödeme gerçekleştireceksiniz. Eğer engelli ehliyeti sağlık kurulu raporu almanızı gerektirecek bir rahatsızlığınız varsa, burada 5 ayrı branştan hekimin muayenesi gerektiğinden ücret de artış gösterecektir. Gideceğiniz sağlık kurumunda herhangi bir sürprizle karşılaşmamanız adına bu ön bilgiyi belirtmiş olalım.

Elinizdeki belgelerle İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ’ne giderek, sağlık raporunuzda belirtilen hususlara göre hangi sınıfa ait sürücü belgesi alacağınıza dair görüş evrakınıza işlenecek. Sağlık raporu herhangi özel bir durum söz konusu değilse 2 yıl geçerli olacak.

Ehliyet Başvuru İşlemleri esnasında sizden kan grubunuzu belli eden bir belge istenecek. Aile hekiminize gittiğinizde bununla ilgili talebinizi iletirseniz size kolayca bu konuda yardımcı olacaklardır.

Sağlık Raporu çıkartma işlemleriniz burada sona eriyor. Şimdi Ehliyet Değişimi İşlemleri için yapmanız gerekenleri aktaralım.

EHLİYET DEĞİŞİM İŞLEMLERİ İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

• Eski sürücü belgesi
• Nüfus cüzdanı, Pasaport veya Avukatlık Kimliği
• Sürücü sağlık raporu
• 15 TL (13 TL değerli kağıt bedeli, 2 TL vakıf payı) bedelinin vergi dairelerine veya bankalara yatırıldığına dair makbuz.
• 2 adet fotoğraf (5×6 ebadında arka fon beyaz olacak şekilde biyometrik bir vesikalık fotoğraf)
• Kan grubunu belirtir belge veya yazılı beyan.

BAŞVURU SÜRECİ ve ÖDEME YAPILACAK BANKALARI https://surucurandevu.egm.gov.tr/sss.aspxadresinden takip edebilirsiniz.

Tüm bu işlemler sonrasında size yeni ehliyet belgeniz posta adresinize gönderilinceye dek kullanmanız için geçici ehliyet belgesi verilecek. 15 gün içinde adresinize ulaşacak olan yeni tip ehliyetiniz için mutlaka görevlinin elden teslim edebileceği bir adres bilgisi tercih edin. Daha çok evdeyseniz ev adresinizi, iş yerinden daha kolay bulunabilecekseniz iş adresinizi yazın.

Yeni ehliyetiniz elinize ulaştığı andan itibaren 5 yıl geçerli olacaktır.

Kaynak

Başarılı ve ihtiyaç sahibi engelli öğrencilere Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapılmaktadır.

20.06.2006 tarih ve 26200 sayılı resmi gazetede yayımlanan “ Yükseköğretim Kurumları Engelliler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği” gereğince üniversitelerde, öğrencilerin öğrenim hayatlarını kolaylaştırmak için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde düzenlemeler yapmak üzere “Engelliler Danışma ve Koordinasyon Birimi” oluşturulması sağlanmıştır

Üniversite sınavına giren engelli öğrenciler için gerekli fiziksel düzenlemeler yapılmaktadır. Ortopedik ve görme engelliler için uygun düzenlenmiş sınav mekanları hazırlanmakta, görme engelliler ve az görenler için 30 dakikalık ek sınav süresi verilmekte, sınav sorularını okuyacak ve söylenecek yanıtları yazacak uygun eğitimde ve düzgün diksiyonlu “yardımcı refakatçi” eşliğinde sınava girme olanağı tanınmaktadır.

Engelli bireyler temel eğitim ilkeleri doğrultusunda genel eğitim, özel eğitim ve mesleki eğitim görme haklarını kullanabilmektedirler.
5378 sayılı Engelliler Kanunu’nun 15. Maddesinde “Hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez. Engelli çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda ve engelli olmayanlarla eşit eğitim imkânı sağlanır.” ibaresi yer almaktadır.
Engel türü ve derecesine göre engelli çocuklar genel eğitim sisteminde normal sınıflarda veya engel türü ve düzeyine göre ayrılmış olan özel eğitim sınıflarında eğitim alabilmektedirler. Bununla birlikte engelli çocukların normal eğitim sınıflarında normal gelişim gösteren akranlarıyla, sosyal ve eğitimsel açıdan birlikteliklerinin sağlanabilmesi için eğitim politika ve uygulamalarında temel yaklaşım kaynaştırma eğitimi ile sağlanmaktadır.
Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin zorunlu öğrenim çağı: Okul öncesi dönemi de içine alan 3-14 yaş olarak belirlenmiştir. Ülkemizde eğitime ihtiyacı olan engellilere yönelik MEB sorumludur. Engellilere yönelik erken eğitim 0-6 yaşından başlayarak eğitim ve öğretim hizmetlerinde MEB nın yanı sıra üniversitelerin ilgili bölümlerinden de bilgi ve yönlendirme hizmetlileri alınabilir.

Epidemiyoloji, toplumdaki hastalık, kaza ve sağlıkla ilgili durumların dağılımını, görülme sıklıklarını ve bunları etkileyen belirteçleri inceleyen bir tıp bilimi dalıdır.

Sağlığı geliştirmek ve hastalıkları azaltmak için sağlık bilgilerini toplamak, yorumlamak ve kullanmak bu bilim dalının amaçlarındandır.

Bu bölümdeki soru ve cevaplar Prof. Dr. Orhan Doğan’ın “Şizofrenik Bozukluklar El Kitabı (2001)” adlı yapıtından alınmıştır.

Kaynak

Psikiyatrik rahatsızlıkları nedeniyle başkasının yardımı olmadan yaşamını devam ettiremeyenler, bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan ve iş yapamayan hastalar 2022 sayılı kanundan faydalanmak için psikiyatri hastanelerine başvurarak kendilerine aylık bağlatabilirler.

Psikiyatrik rahatsızlığı ağır derecede olup ailesiyle beraber yaşasa bile başka bir sosyal güvencesi olmayan bireyler için bu maaş hakkı da kullanılabilir. Bu kanun çerçevesinde çalışma güçlerini %40-65 arasında kaybeden özürlü ve % 70- 80 üzerinde kaybedenler ise ‘başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek kadar özürlü kabul edilirler.

Sosyal Güvenlik Kurumları psikiyatrik rahatsızlıklardaki özür oranlarını da belirlemişlerdir.

Bunların ötesinde daha farklı özürleriniz varsa (örneğin bir bedensel rahatsızlığınız varsa) ve bundan da bir özürlülük oranınız varsa bu da olan özrünüzün üstüne Baltazar formulasyonu ile ilave edilir.

Ayrıca rahatsızlık bireyin birebir diğer yakınları tarafından evde bakımını gerektirecek düzeyde düşkünlük yaratıyorsa bu da evde bakım hizmetinden faydalanmayı sağlayabilir. Birde bakım hizmeti dolasıyla hastanın ona bakan yakınlarına önemli bir maddi yardım yapılmaktadır.

Sosyal güvenlik kurumu ile ilgili kuruluşlar, sağlık kuruluşlarından verilen yukarıdaki durumlar için, raporları inceleyip gerekli araştırma ve incelemeleri de yaparak psikiyatrik rahatsızlığı olanların bu maddi haklardan faydalanıp faydalanamayacağını karar vermektedirler.

Başkent Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Seda Attepe Özden’in şizofreni hastalarının haklarını anlattığı “Vatandaş Olarak Şizofreni Hastası” sunumunu incelemek için tıklayın.

Mahkeme kararı ile isteği dışında yada zorla psikiyatri hastanesine yatırılan bir hasta, zorla tedavi edilemez. Zorunlu olarak (hastanın isteği dışında) bir psikiyatri hastasını hastaneye yatırmak, o hastaya isteği dışında ilaç verme hakkını vermemektedir. Ciddi psikiyatrik hastalığı olan kişi sadece uygulanacak tedavinin yapılmaması durumunda kendi sağlığına ciddi zarar gelmesinin olası olduğu durumlarda onayı olmaksızın ruhsal hastalığının tedavi edilmesini amaçlayan bir müdahaleye tabi tutulabilecektir. Ancak bu durumu ne olursa olsun hastanın düşüncesi alınmadan ve alternatif tedavi seçenekleri hastaya sunulmadan , hastaya doktor sadece istediği tedaviyi yapar anlamına gelmemektedir. Türkiye Cumhuriyeti tarafından 4.4.1997 tarihinde imzalanan ve 1.12.1999 tarihinde yürürlüğe giren “İnsan Hakları ve Biyotıp sözleşmesi” TBMM tarafından 3.12.2003 tarihinde onaylanmış, 9.12.2003 tarih ve 25311 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşmenin 6-9. maddeleri psikiyatrik hastaları ve tedavisine onam verme yeteneği bulunmayanları da kapsamaktadır. Burada önemli olan nokta onam verme yeteneği bulunmayan bir kimse üzerinde tıbbi müdahale, sadece onun doğrudan yararı için yapılabilir denmektedir. Burada doğrudan hastanın yararı için ve sadece kanuni temsilci, mahkemenin izin verdiği makam yada resmi hastane sağlık kurulu raporu ile hastaya faydası var ise, istemi dışında seçenekler arasından faydalı olan tedavi yapabilir. Ancak hasta zorunlu tedavi süresi içinde, kendi tedavisi üzerinde onam verme yetisine ulaştığında (tamamen tedavi olması beklenmeyebilir), tedavisi ile ilgili fikri sorulmalıdır. Hasta hastalanmadan önce bana hasta olduğumda belli tedaviler yapılabilir ve belli tedaviler yapılmasın dediyse, bu istekleri tedavisinde göz önüne alınmalıdır. Ayrıca Tıbbi Deontoloji Tüzüğü’nün 13. maddesi ile Medeni Kanun’un 23-24 maddeleri hastanın rızası olsa dahi tedavi amacı dışında onun maddi ve manevi yapısını bozacak girişimleri yasaklamıştır . Anayasamızın 12. maddesinde yer alan “herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilemez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir” hükmü ve anayasanın 13. maddesinde yer alan “temel hak ve hürriyetlerin özlerine dokunulamayacağı” ilkesi, kişinin kendi geleceğini belirleme ve vücut bütünlüğü üzerindeki temel haklarını açıklamaktadır. Kişinin kendi geleceğini belirleme hakkı, yaşam ve sağlık haklarından belirli şartlarda daha üstündür. Kısaca, hastaya istemi dışında tedavi, sadece sağlığı ve tedavisi ile karar verme yetisinin tamamen bozulduğu durumlarda hukuk kuralları çerçevesinde yapılabilir. Bu tedavi temel olarak hasta yararı için iyi olacağı düşünülürse yapılabilir. Başkalarının yararı öncelik gözetilerek yapılamaz. Hasta tedavi süresi içinde tedavisiyle ilgili karar verme yetisi oluştuğunda mevcut tedavisi ve diğer seçenekler, hasta ile beraber konuşularak hastanın onamı içeriğinde yeniden düzenlenmelidir.

Kimler Malul Sayılır?

• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre; hizmet akdine tabi (4/a lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız (4/b li) çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını,
• Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü,

kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılır. Sigortalıların sağlık hizmeti sunucularından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir.

Malullük Aylığı Bağlanmasının Koşulları Nelerdir?

Kurum Sağlık Kurulunca malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;

• En az on yıldır sigortalı olması ve toplam olarak 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise sigortalılık süresine bakmadan 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
• Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması, faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması,
• Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ise kendi sigortalılığı nedeniyle Kuruma genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcu olmaması
• Kuruma yazılı dilekçe ile başvurması

gerekmektedir.

Çalışma Gücündeki Veya Meslekte Kazanma Gücündeki Kayıp Oranı %60’tan Az Olan Sigortalılara Aylık Bağlanmasının Koşulları Nelerdir?

Çalışma gücünün ya da meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı % 60′tan az olmakla birlikte, % 40 veya fazla olanlara da aşağıda belirtilen şartlarla yaşlılık aylığı bağlanır.

Çalışma gücündeki veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı;

1. % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
2. % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla herhangi bir yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bu kapsamdaki sigortalılar Kanunun 94 üncü maddesi hükmü gereğince kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.

Birden fazla sigortalılık statüsüne tabi çalışmış sigortalıların malullük başvurularında, en son hangi sigortalılık statüsünde çalışmışsa o statü dikkate alınır.

Malullük Aylığı Bağlanması için Nereye ve Nasıl Başvurulur?

Sigortalı veya sigortalının işvereni, maluliyet durumunun tespiti için sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğüne ya da sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak  başvurmalıdır.

Kişi yazılı olarak başvurunun ardından yetkili sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarına sevkini yaptıracaktır. Bu sağlık kurullarınca düzenlenen raporun incelenmesi sonucu Kurum Sağlık Kurulu, sigortalının maluliyet şartlarını taşıyıp taşımadığına karar vermektedir.

Müracaat İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Hizmet akdine tabi çalışan (4/a’lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b’li) sigortalılar için;

• Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi
• Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi (işten ayrıldıktan sonra ilk 10 gün içinde talepte bulunanlar için)

Kamu görevlisi olan (4/c’li) sigortalılar için;

• Malullük aylığı bağlanabilmesi için açıkta bulunanların şahsen/vekâleten veya görevde bulunanlar için Kurumları aracılığı ile yapılacak başvuru,
• Malulen emekliye sevke ilişkin emekliye sevk onayı
• Maluliyetin tespiti için Sağlık Kurulu raporu

Malullük Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?

Malullük aylığı,

• Sigortalıların 5510 Sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları,
• Kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması,

hallerinde kesilir.

Kontrol muayenesi; sigortalının veya bunların hak sahiplerinin malullük ve iş göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığının tespiti amacıyla Kurumca muayene ve tetkik yaptırılmasıdır.

Kaynak

Aşağıda belirtilen indirimlerden yararlanmak için “Engelli Kimlik Kartı” beyanı yeterlidir. Daha önceden “Özürlüler İdaresi Başkanlığı” ibareli kimlik kartı alanların kartlarını ‘’Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ ’ibareli kart ile değiştirmek için müracaat etmeleri gerekmektedir. Ayrıca yakın zamanda ağır engellilerin engelli kimlik kartlarında “REFAKATLİ” ibaresi yer alacağı açıklaması Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yapılmıştır.

Emgelli Kimlik Kartı almak için tam teşekküllü devlet hastanelerinin sağlık kurullarından alacağınız rapor ile İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne müracaat etmeniz gerekir.

SU İNDİRİMİ: Her belediye bu indirimi uygulamak zorundadır.

DİGİTÜRK İNDİRİMİ: %40 ve üzeri engellilere % 50 indirimlidir. Bu hakkı kendi evinizde kullanmıyorsanız istediğiniz bir kişinin bu indirimi kullanmasını sağlayabilirsiniz.

ŞEHİR İÇİ ULAŞIM: Belediye otobüslerinden %40 ve üzeri engel oranına sahip olanlar ücretsiz, ’ağır engelli’ ’ibareli raporu olanlara kendisi ile birlikte olan bir refakatçi de ücretsiz yararlanır.

GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ: %40 ve üzeri tüm engelli çalışan ve engelli çocuğu olan çalışanlar gelir vergisi indiriminden yararlanır. Serbest çalışanlar da bu hakkı kullanır.

TÜRK TELEKOM SOSYAL TARİFE: Türk Telekom Sosyal Tarife

TTNET: Fiber İnternet dahil yaş sınırı olmaksızın %25 indirimli.

UYDUNET ve TÜRKCELL SÜPERONLINE: Bu hizmetlerde de indirim mevcuttur.

EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ: 200 metrekareyi geçmemek şartı ile tek evde emlak vergisi muafiyeti vardır. Evin engelli bireyin üzerinde olması gereklidir.

ŞEHİRLERARASI OTOBÜSLERDE İNDİRİM: %40 ve üzeri engelliler için %30 indirim mevcuttur. (Bileti internetten alırsanız bu haktan yararlanamıyor.)

THY İNDİRİMİ: %40 ve üzeri engelliler için%25 indirim mevcuttur. Ancak ekonomik bilet alanlar, internetten bilet alanlar bu indirimden yararlanamıyor.

DENİZ YOLLARI ULAŞIM: Deniz yolları şehir içi ve şehir dışı ulaşımda %40 ve üzeri engellilere indirimli tarife uygulanmaktadır.

DEVLET TİYATROLARINDA İNDİRİM: Ücretsiz izleme hakkı vardır. Engelli Tiyatroları Kültür Bakanlığı’ndan maddi destek almaktadır. Bazı özel tiyatrolarda ve sinemalarda indirim mevcuttur.

MÜZE VE ÖREN YERLERİNDE İNDİRİM: %40 ve üzeri engellilere giriş ücretsizdir. Özel işletilen müze ve tarihi yerlerde indirim hakkını vermeyebilirler.

ÖTV VE MTV MUAFİYETİ: % 90 ve üzeri engelliler için ÖTV ve MTV muafiyetli yeni araç alma hakları vardır.

TCDD İNDİRİM: Şehir içi ve şehir dışı seferlerinde %40 ve üzeri engellilere %50 indirimli ulaşım imkanı veriyor. Ağır engelliler için bir refakatçisi de %50 indirimli ulaşımdan yararlanır.

CEP TELEFONU HİZMETLERİNDE İNDİRİM: Türkcell ,Telsim ve Vodafon da engellilere özel tarifeler mevcuttur.

Engelli sağlık kurulu raporunu Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği aşağıdaki hastanelerden alabilirsiniz.

%40 ve üzeri engeli bulunan engelli vatandaşlarımızdan isteyenler bulundukları yerdeki İl veya İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğü‘ne başvurarak kendileri için engelli kimlik kartı çıkarabilirler. Engelli kimlik kartları engelli vatandaşlarımızın mevzuatta yer alan tüm kamu ve özel yardımlardan hızlı bir şekilde yararlanması için kullanılmaktadır. Engelli kimlik kartları sağlık kurulu raporu yerine geçmemekle birlikte engellilere indirim uygulanan yerlerde engelli sağlık raporu yerine ibraz edilmesi daha çabuk ve kolay olduğundan engelli vatandaşlarımız için kullanılması tavsiye edilmektedir.

Belediye Engelli İndirimleri

Türkiye’deki bütün belediyeler tarafından engelli vatandaşlara su, toplu taşıma araçları, vapur vb. hizmetlerde indirim yapılmakta özellikle toplu taşıma hizmetleri ücretsiz sunulmaktadır. Her belediye için indirim oranları ve başvuru şartları farklılık göstermektedir. Hangi koşullarda hangi hizmetlere ne kadar indirim yapıldığını öğrenmek ve indirimden faydalanmak için belediyenize başvurunuz. İşe belediyenizi arayarak engelliler için hangi tür hizmet ve indirimlerin yapıldığını sormakla başlayabilirsiniz.

Kaynak

Engelli Aylığını Kimler Alır ve Nasıl Alınır

Engelli vatandaşlarımızın geçimlerini temin için devletten aylık talep etme hakkı bulunmaktadır. Tabii ki her engeli bulunan kişiye engelli aylığı bağlanmaz. Zira öncelikle muhtaçlık durumunun tespit edilmesi gerekiyor. Engelli aylığı bağlanması 2022 sayılı “65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun” ile düzenlenmiştir. Kanunun adına baktığımızda engelli vatandaşları kapsamadığı yorumu çıkıyor.

Gerçekten 1976 yılında çıkarılan Kanun ilk hâliyle engelli vatandaşları kapsamıyor. Ama, 2005 yılında, 5378 sayılı Kanun ile eklenen ek madde ile engelli vatandaşlarımıza bu yasa kapsamında aylık bağlanması hüküm altına alınmıştır.

Muhtaç ve Kimsesizlere Aylık Bağlanır

Engelli vatandaşımızın maaş almaya hak kazanabilmesi için, muhtaç, kimsesiz ve güçsüz olması gerekiyor. Kanunun ifadesine göre engelli aylığı bağlanabilmesi için aranan ilk şart;

Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede engelli olduğunun tam teşekküllü bir hastaneden alınan raporla belgelenmesi gerekiyor. İkinci olarak 18 yaşını tamamlamış ve bakacak kimsesinin olmaması,

Üçüncü olarak da her ne ad altında olursa olsun aylık gelir tutarının memur maaş katsayısı ile 300 gösterge rakamının çarpılması sonucu bulunacak rakamın altında olması gerekiyor.

Nasıl Başvurulur?

En çok karşılaştığımız soruların başında engelli olan veya engelli yakını bulunan kişilerin aylık talep etmek için nereye başvuracakları ve hangi yolu izleyecekleri yönündedir. Yani izlenecek yoldan habersiz olmalarıdır.

Öncelikle engelli aylığına başvuracak olan kişinin bir Başvuru Formu doldurması gerekiyor. Başvuru formu Kaymakamlıklara bağlı mal müdürlüklerinden alınabilir.

Ayrıca yukarıda belirttiğimiz üzere, malullük ve sakatlık aylığa bağlanacaklar için engelli raporu vermeye yetkili hastaneden alınacak Sağlık Kurulu Raporu.

Başvuru formuyla birlikte 2 adet fotoğraf gereklidir.

Başvurular kişinin ikamet ettiği yerin ilçe kaymakamlığına yapılır. Ancak, aylık bağlanmasına kaymakamlıklar karar vermez. Kişinin belgeleri eksiksiz olarak alınır ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğüne gönderilir. Aylık bağlayan son makam burasıdır.

Aylık başvurusu yapılırken başvuru formuyla birlikte istenen belgeler aşağıdaki gibidir:

• Dilekçe
• Mal Bildirim Beyanı,
• Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği,
• Sağlık Kurul Raporu
• 2 adet Vesikalık Fotoğraf
• Fakirlik Kağıdı (Muhtarlıklardan alınır)
• Sosyal Güvenlik Kurumundan Maaş Almadığını Gösteren Belge.

Bu belgeler hazırlanarak bağlı bulunan illerde Valilik ve Defterdarlık, ilçelerde Kaymakamlık ve Malmüdürlüklerine başvurulur. İstenen belgeler içinde hâlâ neden Sosyal Güvenlik Kurumundan maaş alınmadığına dair belge istenir, anlaşılır gibi değil ama istendiği için sizler aylık taleplerinizin kısa sürede sonuçlanması için gönderiniz.

Sağlık Yardımı Nasıl Alınır?

Engelli maaşı için başvuru yapıldığında verilen 2022 kartı ile kişiler devlet hastanelerinde bedava muayene ve tedavi olabilirler. Yani, 2022 sayılı Kanuna göre aylık bağlanan engelli vatandaşlarımız Sağlık Bakanlığı Hastanelerinden ücretsiz olarak faydalanabilirler. Ancak, özel hastanelere gidemezler. Üniversite hastanelerine ise, ancak sevk yapılarak gidebilirler.

Aylığı almakta olan aile reisinin aylığı; eşinin de bu aylığı hak etmesi halinde veya bu aylığı alma hakkına sahip biriyle evlenmesi durumunda %50 oranında artırılmaktadır.

2022 sayılı Yasaya göre aylıklar üç ayda bir peşin olarak alınır. Aylıklar her yılın, Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında olmak üzere üç ayda bir peşin olarak ikametgâhlarına yakın anlaşmalı T.C. Ziraat Bankaları Şubeleri ile anlaşmalı PTT Bankoları aracılığı ile hak sahiplerine veya vekil ya da vasilerine ödenir.

Kaynak: http://www.zicev.org.tr/bilgiler:ozurluhaklari:engelliayligi

Teşhis paylaşıldıktan sonra aile ve hasta yakınlarının tutumları ne yönde oluyor? Doğru ve yanlış tutumlar hangileri?

Bir hasta yakınının başına gelebilecek en güç durumlardan birisi, hekimler tarafından ciddi bir rahatsızlığının olduğu onaylandığı halde hastalığını kabul etmeyen ve yardımı reddeden bir hastasının olmasıdır. Gerçeği değerlendirme yetisi bozuk ve psikozun belirgin tüm belirtilerini gösteren böyle bir hastada hastalığının yanı sıra içgörünün yokluğu da söz konusudur, içgörü yokluğu sıklıkla hastalığın bir belirtisi olabileceği gibi, kimi zaman da bireyin kendisine yakıştıramadığı bir duruma karşı geliştirdiği bilinçli ya da bilinç dışı bir savunma düzeneği olabilir. Hastalığın kabul edilmesindeki güçlük bazen hastadan çok hasta yakınlarında veya her iki tarafta birlikte görülebilir.

Hastanın hastalığı ile ilgili içgörüsünün olmadığı bir durumla karşılaşıldığında, aile üyeleri hastayı hasta olduğuna ve tedavinin gerekliliğine ikna etmek için sonu gelmez bir uğraş içine girerler ve nihayet bitkin düşerler. Öte yandan onca yorgunluğa karşın hastanın tedavisi de çoğunlukla gerçekleşemez. Böylesi bir durumda hastaya, anlattıklarının “saçma” ya da “gerçek dışı” olduğunu kanıtlamaya çalışmanın veya hastayla iddialaşmanın hiçbir yararı olmadığı gibi, aile üyeleri ile hastanın “iyi kötü” var olan ilişkisi de zedelenir. Aile üyeleri ile hasta arasında çatışma başlar.

Oysa yapılması gereken, hasta ile iddialaşmak yerine onu yargılamadan dinlemek, bakış açısına saygı göstermek, tedaviye zorlamak yerine yardım etmeye çalışmak ve başlangıç noktası oluşturabilecek bir motivasyon kaynağı bulabilmektir.

Hastalığını ve tedaviyi reddeden bir hastanın varlığı durumunda istem dışı tedavi amacıyla, yasalardan ve güvenlik güçlerinden faydalanarak tedavinin gerçekleştirilme süreci de aile üyeleri için çok yıpratıcı bir hal alır. Hastalarının iyiliği için bir girişimde bulunduklarını ne kadar düşünürlerse düşünsünler, istemsiz yatışlarda hasta yakınları derin bir iç sorgulama içine girerler. Kuşaktan kuşağa aktarılan “deli” ve “tımarhane” öyküleri, hasta yakınlarını sanki hastalarını sonu olmayan bir yolculuğa uğurluyormuş duygusuna iter.

Suçluluk duygusu, utanma, kızgınlık ve direnç iç içe girer. Hastalarının bir biçimde tedaviyi kabul etme durumlarında dahi aile adeta “matem süreci”ne benzer bir dönemden geçer. Olanlara inanmayan, bütün bunların niçin “onların başına” geldiğini sorgulayan aile üyeleri “şok” yaşarlar. İleride neler yaşanacağı konusunda derin bir belirsizlik hissine kapılırlar. Kaygı, tedirginlik, çökkünlük, kızgınlık sıklıkla yaşanan duygulardır. “Çaresizlik” öfke uyandırır. Aile üyeleri kimi zaman öfkelerini bastırıp kendilerine yöneltebilir ve uyum sürecinde depresyona girebilirler. Kimi zaman da öfkelerini hastaya kızarak, bağırarak, kötü davranarak ve onu suçlayarak ifade edebilirler. Utanma ve suçluluk duygusu da aile üyelerinde sık rastlanılan duygulardır. Bu duygular aile üyelerini hastalığın tedavisiyle uğraşmak yerine, hastalığı gizlemeye itebilir. Hastalığın gizlenmesi ve tedavinin gerçekleşmemesi hastanın durumunun daha da kötüleşmesine yol açar. Bu durum aileyi daha da şaşkın hale getirir ve krize el konulmadığı sürece bu kısır döngü sürer gider.

Yetişkinleri etkileyen hastalıklar içinde en çok aile içi soruna yol açan hastalık şizofrenidir. Şizofreni hastası bir yakını olan kişiler için sağlıklı bir danışmanlık hizmeti gereklidir. Hastalık kimsenin suçu değildir. İnsanlar birbirlerinin şizofreni olmasına neden olmazlar. En başından itibaren aile üyelerinin gereksinimleri de saptanmalı ve çözüm yoluna gitmek için çaba sarf edilmelidir. Sonradan tedavi ekibinin ayrılmaz bir parçası olması gerektiğini düşündüğümüz aile üyelerinin biyolojik, ruhsal ve toplumsal açıdan desteklenmesi gereklidir. Aile üyelerinin yeniden “toparlanmalarını” sağlayacak girişimler, krize müdahale ile başlatılmalı ve aile tedavisi ile sürdürülmelidir. Ancak ruh ve beden sağlığı yerindeki aile üyeleri tedavi işbirliğini oluşturmaya olumlu katkılar sağlayabilir.

Hastalarının tedavisi başlatılan aile üyelerine duygusal destek, hastalık eğitimi, iletişim ve sorun çözme becerisi kazandırmanın yanı sıra stresle baş etmeyi içeren müdahalelerde de bulunulması gereklidir. Ruhsal-eğitsel yaklaşım ya da hastalık eğitimi, şizofreninin klinik özellikleri, nedenleri, gidiş ve sonlanımı, tedavi ve rehabilitasyonu hakkında bilgi verilmesini amaçlar. Bu uygulamalar bireysel yapılabildiği gibi birden çok aileye bir arada da uygulanabilir. Bu türden müdahalelerin şizofreni tedavisine katkıları ve hastalığın gidişi üzerindeki olumlu etkileri kanıtlanmıştır. Aile üyelerinin tedavi işbirliğini güçlendirmede oynadıkları rolün olumlu ya da olumsuz olacağını belirleyen bir başka önemli etken, duygu dışa vurumu (expressed emotion) biçimidir.

Yüksek duygu dışa vurumu gösteren aile üyelerine sahip şizofreni hastalarının daha fazla alevlenme yaşadıkları, daha çok hastaneye yattıkları pek çok araştırma ile açıkça kanıtlanmıştır. Yüksek duygu dışa vurumu gösteren hasta yakınları, daha hararetli ve çok konuşan, tartışmayı seven, uyarılmış tarzda konuşan, karşısındakinin konuşmasını kesen bir tutum gösterirler, hatta karşısındakini layığıyla dinlemezler. Ortaya çıkan sorunların etkin biçimde çözümlenmesini sağlayamazlar. Yakınlarının hasta olduğuna inanmazlar ve belirtileri kişinin isterse kontrol edebileceği bir tembellik olarak algılarlar. Eleştirici ve toleranssız davranarak hastanın güven gereksinimini karşılayamazlar. Hastanın sosyal destek ve uzaklık/yakınlık ihtiyaçlarına saygı duymazlar. Hastaları ile ilgili rasyonel olmayan beklentileri vardır. Ya hastayı “normal” davranmaya zorlarlar ya da hastanın iyileşemez bir bozukluk yüzünden hayat boyu bakım ve korunmaya muhtaç olduğunu düşünürler. Kriz durumlarında katı, esneklikten uzak ve değişken duygusal tepkiler gösterirler. Bunun tam karşısında yer alan düşük duygu dışa vurumu tutumunda ise, hastayı daha çok dinlemek, onunla göz teması kurmak, yerinde ve zamanında konuşmak, daha sakin/dingin, duygusal olarak nötr ve daha olumlu/destekleyici davranmak, sorun çözmede etkin ve başarılı olmak, psikotik hastalığı olduğu gibi kabul etmek, ilgi ve sosyal destek sağlamak, hastanın mesafe gereksinimine saygı göstermek, nesnel, uyum sağlayıcı, esnek ve kendini kontrol edici davranmak gibi özellikler vardır. Şizofrenide aile üyelerine yönelik gerçekleştirilen müdahalelerin önemli bir bileşeni, aile üyelerinin duygu dışavurumunu azaltmaktır. Şizofrenide her türden stresin alevlenmeleri tetiklediği bilinmektedir. Ailenin stresle başa çıkma becerilerini artırmak hastalığın gidişini olumlu etkileyecektir. Pek çok tedavi kılavuzunda aileye yönelik müdahalelerin başarılı olabilmesi için bu müdahalelerin en az 6-9 ay sürdürülmesinin gerekliliği vurgulanmaktadır.